Asystent rodziny to osoba, która przez pewien czas wspiera rodzinę, aby ta w przyszłości potrafiła samodzielnie przezwyciężać trudności życiowe, zwłaszcza te dotyczące opieki i wychowania dzieci. Asystent rodziny pomaga również w realizacji tego, co rodzina chce zmienić oraz co inne służby społeczne wymagają od rodziny. Przy czym pomaga tylko w tym, co możliwe jest do osiągnięcia.
1. W przypadku uzyskania informacji o rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo – wychowawczych pracownik socjalny przeprowadza w tej rodzinie wywiad środowiskowy zgodnie z ustawą z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej i wnioskuje do Kierownika  Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej o przydzielenie asystenta rodziny.
2. Wsparcie rodziny prowadzone jest za jej zgodą i przy aktywnym jej udziale.
3. W rodzinach przezywających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo – wychowawczych gdzie może występować ryzyko podejmowania działań interwencyjnych i zaradczych w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa dziecka a rodzina nie wyraża zgody na pomoc asystenta rodziny wówczas pracownik socjalny wnioskuje do właściwego Sądu Rejonowego Wydziału Rodzinnego i Nieletnich o wgląd w sytuację rodzinną dziecka.

Zadania asystenta rodziny obejmują:
bezpośrednią pracę z rodziną,
działania realizowane na rzecz  rodziny,
organizację własnej pracy.
Wśród funkcji spełnianych przez asystenta rodziny można wyodrębnić:
funkcję wsparcia psychiczno - emocjonalnego;
funkcję opiekuńczą;
funkcję doradczą;
funkcję diagnostyczno - monitorującą;
funkcję mediacyjną;
funkcję wychowawczą;
funkcję motywująco - aktywizującą;
koordynacje działań skierowanych na rodzinę.


Zadania asystenta rodziny określa art. 15.1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, są to m.in:
opracowanie i realizacja planu pracy z rodziną we współpracy z członkami rodziny i w konsultacji z pracownikiem socjalnym;
opracowanie, we współpracy z członkami rodziny i koordynatorem rodzinnej pieczy zastępczej, planu pracy z rodziną, który jest skoordynowany z planem pomocy dziecku umieszczonemu w pieczy zastępczej;
udzielanie pomocy rodzinom w poprawie ich sytuacji życiowej, w tym w zdobywaniu umiejętności prawidłowego prowadzenia gospodarstwa domowego;
udzielanie pomocy rodzinom w rozwiązywaniu problemów socjalnych, psychologicznych oraz wychowawczych z dziećmi;
wspieranie aktywności społecznej rodzin;
motywowanie członków rodzin do podnoszenia kwalifikacji zawodowych;
udzielanie pomocy w poszukiwaniu, podejmowaniu i utrzymywaniu pracy zarobkowej;
motywowanie do udziału w zajęciach grupowych dla rodziców, mających na celu kształtowanie prawidłowych wzorców rodzicielskich i umiejętności psychospołecznych;
udzielanie wsparcia dzieciom, w szczególności poprzez udział w zajęciach psychoedukacyjnych;
podejmowanie działań interwencyjnych i zaradczych w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa dzieci i rodzin.
 współpraca z zespołem interdyscyplinarnym lub grupą roboczą, o których mowa w art. 9a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U.2015.0.1390), lub innymi podmiotami, których pomoc przy wykonywaniu zadań uzna za niezbędną.
podmioty, o których mowa wyżej udzielają asystentowi rodziny odpowiedniej pomocy w wykonywaniu czynności zawodowych.

Liczba rodzin, z którymi jeden asystent rodziny może w tym samym czasie prowadzić pracę, jest uzależniona od stopnia trudności wykonywanych zadań, jednak nie może przekroczyć 15.

Podstawa prawna:
Ustawa o wpieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej z dnia 9 czerwca 2011 (Dz.U.2018.998 t.j ze zm.).